Prokuratura Okręgowa w Warszawie

Informacja o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie zeznania nieprawdy oraz zatajenia prawdy przez osoby składające zeznania w charakterze świadków w toku śledztwa w sprawie organizacji i przebiegu posiedzenia Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2016 r.

Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie złożenia zeznań, w których mogło dojść do zeznania nieprawdy lub zatajenia prawdy, przez osoby składające zeznania w charakterze świadków w toku śledztwa Prokuratury Okręgowej w Warszawie w sprawie organizacji i przebiegu posiedzenia Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2016 r., poprzez zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy tj. o czyn z art. 233 par 1 kk.

Czynności sprawdzające w przedmiotowej sprawie zostały zainicjowane zawiadomieniem sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 stycznia 2018 r.

Zawiadomienie dotyczyło podejrzenia popełniania przestępstwa składania fałszywych zeznań przez osoby wskazane w pisemnym zawiadomieniu przesłanym do Prokuratury Okręgowej w Warszawie. Zawiadomienie zawierało argumentację z postanowienia Sądu o uchyleniu postanowienia o umorzeniu śledztwa w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie, a ponadto wskazywało dane świadków wraz z fragmentami ich wypowiedzi złożonymi w toku w/w śledztwa, które zdaniem zawiadamiającego mogły zeznać nieprawdę lub zataić prawdę.

W toku czynności sprawdzających prokurator zapoznał się z aktami śledztwa Prokuratury Okręgowej w Warszawie dotyczącego organizacji i przebiegu posiedzenia Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2016 r., po czym, na ponad 100 stronach postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa, szczegółowo odniósł się do argumentacji zawartej w zawiadomieniu o przestępstwie i uzasadnił dlaczego wypowiedzi będących przedmiotem zawiadomienia nie można uznać za zachowania wyczerpujące dyspozycję art. 233 par 1 kk.

Przestępstwo, o którym mowa w art. 233 par 1 kk penalizuje zachowania polegające na zeznaniu nieprawdy lub zatajeniu prawdy, przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w w/w normie prawnej, tj. zeznania mają służyć za dowód w postępowaniu określonym przez ustawę; świadek musi być pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań;  osoba odbierająca oświadczenie musi działać w zakresie swoich uprawnień. Treści zawarte w fałszywych zeznaniach muszą być obiektywne niezgodne z prawdą, jak równie z subiektywnie nieprawdziwe. Chodzi o to, że sprawca uświadamia sobie, że przekazywane przez niego informacje są obiektywnie nieprawdziwe. Zatajenie prawdy to z kolei świadome utrzymywanie przez świadka w tajemnicy okoliczności mającej mieć wpływ na wynik sprawy. Przestępstwo można popełnić tylko umyślnie, z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym.

Analizując zgromadzony w toku czynności sprawdzających materiał dowodowy nie sposób uznać, że zeznania osób, których dotyczy zawiadomienie o przestępstwie były w sposób subiektywny nieprawdziwe, a więc że zeznające podawały informacje ze świadomością, że mówią nieprawdę. Świadkowie zeznawali w oparciu o własne spostrzeżenia i doświadczenia,  bardzo często podkreślali, że wniosek lub ocena jest ich własną opinią bądź że danej okoliczności nie są pewni. Poza kilkoma przypadkami nie wygłaszali stwierdzeń kategorycznych zastrzegając, że stawiane przez nich tezy są ich własnymi refleksjami i uwagami, które mogą być obarczone błędem wywołanym przez różne okoliczności, m.in. dynamiczny przebieg zdarzeń i zamieszanie wywołane przez część posłów. Świadkowie w swoich zeznaniach nie aspirowali do przedstawiania niepodważalnych tez dotyczących przebiegu relacjonowanych zdarzeń, a jedynie przedstawiali własne wersje przebiegi zdarzeń, które uważali za prawdziwe. W tym zakresie można przytoczyć takie elementy wypowiedzi jak: „później już nie zwracałam uwagi na to co się dzieje w innej części Sali, gdyż byłam zajęta głosowaniami”; „nie widziałem, żeby….”, „być może boczne wejścia były zamknięte”; „ja nie zauważyłem nic takiego”; „z perspektywy miejsca, które zajmowałem”; „nie wykluczam”; „nie zauważyłem”; „z mojej perspektywy wydaje mi się”; „według moich obserwacji”; „nie widziałam”; „Według mnie raczej”; „z miejsca, które zajmowałem na Sali nie stwierdziłem”; „ja nie byłam świadkiem”.

Powyższe wskazuje, iż świadkowie opisywali przebieg zdarzeń z własnej perspektywy, zgodnie ze swoją wiedzą, co nie pozwala na uznanie, że złożone przez nich zeznania mogą być uznane za subiektywnie nieprawdziwe.

Zauważyć należy, iż opisywane w zawiadomieniu zeznania nie pozostają w aż tak rażącej sprzeczności z zeznaniami zawierającymi twierdzenia odmienne, aby można było stwierdzić, iż zostały w sposób świadomy złożone niezgodnie z prawdą. Jak już wyżej wskazano, zeznania świadków zawierały ich subiektywne oceny sytuacji i to głównie w tym zakresie poszczególne wypowiedzi różniły się pomiędzy sobą. Powyższe nie pozwala na stwierdzenie, iż kwestionowane w zawiadomieniu zeznania były subiektywnie nieprawdziwe, a więc że osoby je składające, zeznawały na okoliczność przebiegu zdarzeń mając świadomość, że mówią nieprawdę.

Nieuprawniona jest teza, wskazująca że istniał, wiadomy wcześniej wszystkim obecnym na Sali posłom PiS plan zorganizowania głosowania na Sali Kolumnowej i ograniczania posłów opozycji w prawach i obowiązkach parlamentarzystów. Przekonanie o istnieniu takiego porozumienia ze wszelkimi jego konsekwencjami doprowadziło do zakwestionowania zeznań części świadków, którzy tej tezie nie odpowiadali, uchylenia decyzji prokuratora w sprawie organizacji i przebiegu posiedzenia Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2016 oraz złożenia zawiadomienia o przestępstwie rzekomego składania fałszywych zeznań. Znamienna jest również okoliczność, że zawiadomienie o przestępstwie dotyczy relacji świadków w zakresie swobodnego poruszania się po Sali Kolumnowej i nie utrudniania przemieszczania się po niej, gdy tymczasem zeznania dużej części świadków, w ogóle nie zawierały twierdzeń dotyczących przemieszczania się po Sali Kolumnowej i ewentualnych ograniczeń w tym zakresie.  Wskazane przez zawiadamiającego fragmenty zeznań świadków dotyczyły jedynie możliwości wejścia do Sali, zaś fałszywe zeznania, będące przedmiotem zawiadomienia nie dotyczą tej okoliczności.

Okoliczności towarzyszące ogłaszaniu decyzji Sądu o uchyleniu postanowienia o umorzeniu śledztwa w sprawie organizacji i przebiegu posiedzenia Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2016, niespotykane dotychczas w toku procedury sądowej kontroli decyzji prokuratora, wskazują, że decyzje o uchyleniu postanowienia o umorzeniu śledztwa oraz złożenie zawiadomienia o przestępstwie w oparciu o stan faktyczny ustalony w toku w/w śledztwa, nie były wynikiem merytorycznej oceny materiału dowodowego i wychodzą daleko poza zakres kognicji Sądu.

wz prokuratora Łukasza Łapczyńskiego
Rzecznika Prasowego
Prokuratury Okręgowej w Warszawie